In Noord-Holland Noord worden mensen met verward of onbegrepen gedrag die een veiligheidsrisico vormen sinds kort intensief begeleid in een persoonsgerichte aanpak (PGA). Zoals altijd met beleid dat voor een deel op de tekentafel is ontwikkeld, is de vraag: hoe pakt zoiets uit in de praktijk? In dit artikel volgen we een specifieke casus.

Ontmoet ‘Kees’. Getraumatiseerd, extreem achterdochtig, getekend door een leven van misbruik, verwaarlozing, alcohol- en drugsgebruik en justitiecontacten en levend in een tentje in het park. Kees is ‘vaste klant’ van Monique Klijn van het Forensisch ACT team van GGZ Noord-Holland-Noord. Ondanks opnames en begeleiding is het nooit gelukt om hem definitief uit zijn eigen getroebleerde wereld te halen en op een stabiel spoor te krijgen.

Een plek nodig

Kees is een van de 45 mensen met verward of onbegrepen gedrag die geselecteerd zijn voor de pilot van de persoonsgerichte aanpak. Daarbij werken gemeenten en professionals in het zorg- en veiligheidsdomein intensief samen om op maat gesneden oplossingen te creëren voor deze doelgroep. Twaalf ketenpartners schoven aan bij het PGA-casusoverleg van Kees. “In dit geval kwamen we er niet uit. Tegelijkertijd had een aantal van ons zoiets van: ‘we gaan niet weg, voordat er een oplossing is’!”, aldus Monique. “Zoals zo vaak bij deze casussen heb je voor iemand een plek nodig, die er niet is”, vult projectleider Arjen Witteveen aan. “Uiteindelijk hebben we voor Kees een caravan geregeld waarmee hij op een camping in de regio kon staan. Zijn uitkering is daarvoor aangepast en we hebben de campingeigenaar betrokken bij ons plan van aanpak.”

 

"Houd goed in de gaten welke partijen op ieder moment betrokken zijn of gaan worden en investeer proactief in de relaties."

Te snel schakelen

Aanvankelijk was het enthousiasme van de ketenpartners iets teveel voor Kees. Geplaagd door zijn achterdocht, zag hij vooral haken en ogen. Monique Klijn: “Het leerde ons dat je ook te snel kan schakelen. Je moet je echt in de denkwereld van de ander verplaatsen en hem of haar veel regie geven. We zijn Kees stap voor stap gaan meenemen in het proces. We zagen dat hij hierdoor steeds meer vertrouwen kreeg in onze bedoelingen.” Tijdelijk bood de caravan soelaas voor Kees. Hij hield goed contact met zijn begeleiders en bezorgde zijn omgeving geen overlast, maar het was geen permanente oplossing. Toen kortgeleden vaste huisvesting in een andere gemeente vrij kwam, is daar dankbaar op ingespeeld. “Maar ook nu waren we misschien te voortvarend”, aldus Arjen. “De gemeente waar Kees zich zou gaan vestigen werd erg laat geïnformeerd, waardoor het nieuws hen overviel en zij nauwelijks meer konden meedenken over een goede inbedding. Ook dat is weer een les. Houd goed in de gaten welke partijen op ieder moment betrokken zijn of gaan worden en investeer proactief in de relaties.” De hoop is nu dat Kees in deze woning gaat aarden en zich weer ‘mens gaat voelen’, zoals Monique het omschrijft. “Ik zie vaker een grote lach op zijn gezicht. Misschien durft hij op termijn zelfs wel behandeling aan.” Kortom, het begin is er voor Kees. “En de caravan is alweer in gebruik voor iemand anders”, lacht Arjen.

In coronatijd

Kees is angstig voor het virus, omdat hij met zijn gezondheidsproblemen tot de risicogroep behoort. Verder gaat het goed met hem. De zoektocht naar een geschikte dagbesteding is tijdelijk stopgezet, maar het contact met de GGZ en de frequente bezoeken van andere begeleiders voorkomen vereenzaming. “Het werk van de ketenpartners gaat gelukkig gewoon door, ook bij de persoonsgerichte aanpak”, vertelt Arjen. “De periodieke overleggen vinden merendeels digitaal plaats. In principe is dat prima te doen. Alleen als we met de persoon in kwestie of diens familie willen spreken of als we aan het begin van een PGA-traject een uitgebreide casusanalyse moeten maken, heeft elkaar live zien de voorkeur. Die gesprekken hopen we na de zomer weer op te starten.”