[24 juni 2020] Petra Abma (56) is in het dagelijks leven manager van het Team Kennis & Informatie bij de brandweer. Ze rolde het begin van de coronacrisis ziek in, maar herstelde vlot en werd operationeel leider van het Regionaal Operationeel Team (ROT), een functie die ze deelt met collega Dennis Overgaauw (48). Hij is normaliter manager van het team Risico & Crisisbeheersing bij de veiligheidsregio. Dit is hun verhaal:

Petra: “Als operationeel leider zijn we voorzitter van het ROT, dat een vast onderdeel is van de regionale crisis- en rampenstaf bij grote calamiteiten. In veruit de meeste gevallen gaat het dan om incidenten van korte duur met veel impact op een groot gebied, zoals een brand of een grote stroomstoring. Wat nu gebeurt, is een unicum. Een maandenlang durende noodsituatie als deze heb ik niet eerder meegemaakt.”

Dennis: “In het ROT zitten algemeen commandanten geneeskundige zorg, brandweerzorg, politiezorg, bevolkingszorg, een informatiemanager, een communicatieadviseur en – in ons geval – een vertegenwoordiger van Defensie. Samen hebben we ons sinds half maart dagelijks beziggehouden met de vertaling van de landelijke noodverordening naar onze regio: wat is de impact? Hoe gaan we daarmee om? Hoe passen we welke maatregelen toe? Hoe kunnen we dingen het beste regelen? Maar ook: wat zien we gebeuren? Waar gaan we naartoe? Dat bespreken we samen, om uiteindelijk één goed, integraal, breed gedragen advies uit te brengen aan de voorzitter van de veiligheidsregio. In de huidige situatie is hij regionaal ‘in charge’. Wij adviseren, hij neemt de beslissingen.”

Petra: “De laatste weken lijkt het coronavirus een beetje te verdampen. Het aantal meldingen en ziektegevallen neemt af, net als de druk op de zorg. Tegelijkertijd worden maatregelen versoepeld. Die samenloop heeft veel impact op onze samenleving, merken we. Het is een soort drietrapsraket: hoe soepeler de regels, hoe wisselender de interpretatie, hoe lastiger de handhaving. Gedurende de ‘lockdown’ was er een breed urgentiegevoel, bij iedereen. Handhaven ging gemakkelijker dan de laatste weken. Het draagvlak voor veel van de maatregelen brokkelt af, je merkt aan alles dat het voor steeds meer mensen lastig is vol te houden.”

“Deze week was het aantal overlijdensgevallen als gevolg van het coronavirus voor het eerst nul. Dat is natuurlijk fantastisch. Tegelijkertijd maakt dergelijk nieuws het elke keer opnieuw ietsje moeilijker uit te leggen waarom veel maatregelen nog steeds nodig zijn. Het is zeer weerbarstig. Er spelen natuurlijk onnoemlijk veel belangen. Maar we kunnen de ogen niet sluiten, we kunnen dit nog niet volledig loslaten. Deskundigen waarschuwen ons dat we écht nog niet van dit virus af zijn. Dat betekent: volhouden, hoe lastig misschien ook.”

Dennis: “Als ROT proberen we zo goed mogelijk gevoel te houden met wat er in onze regio leeft. We laten ons voeden met analyses en overzichten van wat op sociale media gebeurt, met rapportages van politie en gemeentelijke handhavers en van natuur-, weg- en vaarwegbeheerders. Wat komen zij tegen? Wat signaleren zij? Die input is van ongelooflijk belang voor de adviezen die we uitbrengen. We proberen ook mee te denken, bijvoorbeeld over billboards of maatregelen die gemeenten in de buitenruimte kunnen nemen om de toenemende drukte goed te begeleiden.”

Petra: ““Zelf ben ik de grootste crisis die we in decennia hebben gehad ziek ingerold. Onze zoon kwam tijdelijk weer thuis wonen, voelde zich niet lekker en voor we het wisten waren we alle drie behoorlijk ziek. We hebben ons niet laten testen, maar weten gezien de symptomen vrijwel zeker dat we corona hebben gehad. Ik heb zelf enorm gehoest, maar ben gelukkig snel opgeknapt. We zijn twee weken volledig in thuisquarantaine geweest. In die periode hebben we de voorraadkasten en de vriezer geheel leeggegeten. Dennis heeft deze periode het stokje helemaal overgenomen. Toen ik een week volledig klachtenvrij was, ben ik ook weer buiten de deur deels aan het werk gegaan. In deze functie is dat onvermijdelijk. We beraadslagen veel via beeldbellen, maar minimaal eens per week komen we echt bijeen. Dan kijken we elkaar diep in de ogen, ook om te zien hoe iedereen dit voelt en beleeft.”

Dennis: “Ik heb in de beginperiode vooral geworsteld met de enorme impact van deze crisis op het dagelijks leven. Behalve professional ben ik vader en het combineren van werk en privé was in de eerste fase van de ‘lockdown’ ongelooflijk lastig, met de kinderen thuis, terwijl het werk werkelijk voortdurend doorliep. Gaandeweg ging dat beter. Doordat Petra en ik deze taak samen vervulden, konden we af en toe ook uit de hectiek stappen en wat afstand nemen. Daardoor zaten we niet constant in die steeds sneller voortrazende trein. Dat heeft zeker geholpen.”

Petra: “Ik vind dit zelf een ongekende periode. Ik ben al jaren operationeel leider, maar dit is écht een hele bijzondere crisis. Het is professioneel gezien ook een zeer boeiende periode, maar dat zeggen voelt wél ongelooflijk dubbel. Er is veel leed en verdriet geweest, in de zorg hebben mensen wekenlang op hun tenen gelopen en voor mensenlevens gevochten. Familie kon dierbaren die waren opgenomen niet bezoeken. Er was ook veel eenzaamheid. Dit virus heeft vooral veel ellende veroorzaakt. Aan de andere kant is het wel ellende waarin wij als hulpverleners het verschil kunnen maken. De verantwoordelijkheid daar de schouders onder te zetten, voel ik elke dag.”